KARABAYIR KÖYÜNDE BATIL İANANÇLAR
SAĞLIK VE TEDAVİ AMAÇLI BATIL İNANÇLAR
Köyde bulunan ocaklar :
Kızılyel ocağı : hacılar Küçük Kerim’in evi
Aydaş Ocağı : Gedikli Gedik Oğlu İmamın evi ve Abdürrezzak hoca’nin evi
Dalak Kıyma Ocağı: Yüzbaşılar Fatma Yavuz
Darpıcı Ocağı : Hacılardan Darpıcı İbrahim Hoca
İlancık Ocağı : Gedikli Muhtarın evi ve Fatma Doğan
Delibaş Ocağı : Hennenler Hennen oğlu İbrahim.
Temreği ocağı : Teberikler Ümmü´nün Hatıca
Panzehir ve
gardaş kanı ocağ : Gedikli´de Muhtarın evi
Köyde hasta olanlar öncelikle ocaklara giderek derman arar.
Kızıl yel yüzde ve ellerde meydana gelen bir cilt hastalığıdır. Eller ve yüzde aşırı kızarıklık meydana gelir. Ocağa diğerler ocakta ellerini ve yüzlerini yıkarlar. Hastalığın iyileşmesini beklerler.l
Aydaşlık . Genellikle süt emen çocuklarda bir huysuzluk, zayıflık, yemek yememe, sürekli ağlama şeklide görülür. Aydaş ocağına getirilen bu çocuklara evden ekmek verilir. Su içirilir. Yüzleri yıkanır. Dua edilir. Allahın izni ile çocuk bu huysuzluğundan vazgeçer.
Temreği : İnsanların ellerinde kollarında cilt üzerinde kızarıklık,. Hafif pütürlü yara şeklinde görülür. Temreği ocağına giden hasta nın yarasına tükürülür. Hasta zamanla iyileşir. Ayrıca bir söğüt dalı kesilir hastanın evinde kurumaya bırakılır. Söğüt dalı kururken yarada kurur.
Darp : Hayvanlarda ve insanlarda görülen sinirsel bir hastalıktır. Hastalar Darpıcı ocağına getirilir. Sırtlarına hafif hafif vurulur. Hastalığın iyileşeceğine inanılır.
İlancık. Ayak da meydana gelen bir kemik hastalığıdır. Ayak bir kemik çıkar. Daha önce bu kemiği çıkaran bir evden ekmek alınır su içilirse bu hastalık iyi olur.
Delibaş : Hayvanlardan ve insanlarda meydana gelen bir ruh hastalığıdır. Henen Hocanın evinde bir tespih vardır. Bu tespih den hastalar geçirilir. Dua okunur Allahın izni ile hastalar şifa bulur. Tüm ocaklarda ocak evine bir miktar ücret bırakılır. Bu ücrete arılık denir. Arılık çok küçük şeyler olabilir. Az bir miktar para, bir iki yumurta, üç beş elma, bir avuç ceviz bir süyümlük yün, bir tabak bulgur, nohut, fasulye olabilir.
Panzehir ocağı : zehirlenen kimseler Muhtar emminin evine gider, orda bir taş vardır o taşdan bir parça alınır. hastaya içirilir. Allahın izni iile zehirlenme tedavi edilir.
Gardaş kanı : Aşırı korkanlar veya başından çok ciddi bir olay geçenler muhtar emminin evine giderek orada bulunan gardaş kanından içerek iyi olurlar.
Kırk gün içinde doğan çocuklar birbiriyle kırk karışığı sayılır. Bazı çocuk hastalıklarının birbirine döküleceğine inanılır. Bunun için çocuklardan birini evin diğeri tarafından dolandırılırsa yani evin etrafında bir tur atılırsa tur atılan evin çocuğuna tüm hastalıklar dökülür. Bunun için hiç kimse evinin etrafında tur atılmasını istemez özellikle takip edilir. Şayet bunu yapan varsa ikaz. Hatta büyük kavgalar edilir.
Cami etrafını dolandırma: süt emen hasta çocuklar cami etrafında dolandırılır. Özellikle Cuma günü cemaat camide iken yapılırsa daha etkili olacağına inanılır.
Köyü dolandırma : hasta çocuklar habıc edilerek köyün etrafı dolaştırılır. Hastalığın iyileşeğine inanılır.
Delikli Söğütten geçirme : Hasta çocuklar dere kenarında ki delikli söğüdün ağacının bir tarafından verilir diğer tarafından alınır. Bu hareket en az yed sefer tekrarlanır.
Mezara yatırma : Hasta çocuklar mezarlığa götürülür. Her hangi bir mezar üzerine yatırılır.
Yede kez yatırılarak başı kaldırılır. Dua edilir. Şifa beklenir. Hocaköy mezarlığında Süleyman Halifenin mezarı, Soğucak Mezarlığında bir dedenin mezarı Demdemköyde dedelerin Mezarları en çok tercih edilen mezarlardır.
Kaplumbağa üzerinde yıkama : Araziden yaşlı bir kaplumbağa bulunur. Leğene konur üstündü hasta çocuklar çimdirilir. Kaplumbağanın sırtına bir düğme veya bise sürülerek
Tekrar araziye bırakılır.
Köpek bir insanı ısırsa köpekten bir miktar kıl kesilir. Isırılan yere sarılır.
İneklerin veya koyunların yavrularını emzirmemesi durumunda,
İnek ve koyun yavruları annensine yaklaştırılır yunusluda gedikli boğazı gedikli boğazı Karabayır da darpıcı boğazı darpıcı boğazı diyerek yedi defa tekrarlanır. Yavrular böylelikle annesine alıştırılır.
Yeynilik döktürme : Hastalanan insanlar için yedi Mehmetli evden yedi adet metal bir parça (makas, bıçak, mil gibi) veya alet alınır. Bu alınan metaller su dolu bir kaba konur. Bu metallerin her birine bir ocak ismi verilir. Su dolu kap gece ay ışığında sabaha kadar bekletilir. Bu metal parçalarından hangisi paslanmışsa hasta o metalin temsil ettiği ocağa tedavi için müracaat edilir.
SOSYAL VE TOPLUMSAL AMAÇLI BATIL İNANÇLAR
- Nazar Değmemesi için yapılan haraketler:
- Evlerin önüne iğde çalısı asılması
- Evlerin önüne hayvan başı asılması
- Çocuklara hayvanlara Nazar boncuğu asılması
Gelinin iyi geçim sağlaması için yapılan hareketler :
Gelin gelirken su dolu testi verilerek kırması istenir. Su gibi akar olsun diye
Gelinin kucağına bir oğlan çocuğu verilir. Allah geline de bir oğlan çocuğu nasip etsin diye
Geline eline bala batırılmış bir bıçak verilir. Erkek tarafına bal bıçağı gibi sarılsın diye
Gurbete gidenin arkasından su dökülür çabuk gidip tez gelsin diye
Bir kimse bir kişinin sırtında bir elbisesini dikiyorsa elbise diken ve elbisesi dikilen kişiler ağızlarına bir çöp alırlar dikiş bitene kadar. Ta ki bunlar bir iftiraya uğramasınlar diye
Bir erkek yürürken bir kadın onun önünden geçmez Geçerse erkeğin uğurunu kesmiş olur. Veya saygısızlık etmiş olur.
Evin eşiğine yatılmaz. Uğursuzluktur.
Gölge ile güneş arasına yatılmaz uğursuzluktur.
Yatan bir kişinin üzerinden atlanılmaz uğursuzluk getirilir.
Geceleyin ev süpürülmez, tırnak ve saç kesilmez uğursuzluk getirir.
Akşam hava karardıktan sonra çöp atılmaz Şeytan çarpmasın diye
Saç kesme : Bir oğlan bir kıza talip olur kız evi vermek istemezse Oğlan tarafı bu konu da çok ısrar eder kızı almak için kızın sacından bir miktar gizlice kesilir saç alınır. Bu saç derin hocalara okutulur. Kızın oğlana gönlü olması için çalışılır.
Mezarlık , Mezarlık tan herkes korkar bilhassa gece geçilmesi bir hayli zordur.
Şoseden Eski mektepe ayrılan yolda karamık çalıları sınaklıdır.
Petekçinin oluğu ve yanındaki dere sınaklıdır.
Yunusluda camimin yanındaki dut ağacı sınaklı kabul edilir
İki köy arasındaki üyükte bulunan ardıç sınaklı kabul edilir. Buralardan çok korkulur.
Bayramın Bağının kenarındaki karamık çalıları sınaklıdır.
Yayla yolunda yalnız ardıç ağaca taş atılır. Nasip açılsın diye
Yine yayla yolunda yalnız ardıcın altındaki karamık çalılarına çaput bağlanır. Dilekler kabul olsun diye. Hoca köye girerken iki büyük ardıç ağacı vardır bunlara çivi çakılır. Çaput bağlanır. Yine dilekler kabul olsun diye
Saycak atma : Yağmur çok yağdığı vakit avluya ocakta bulunan saycak sıcak şekilde hızlıca atılır. Soğuması beklenir. Yağmurun kesileceğine inanılır.
Mustafa Şen
Konya-Eylül /20011